Op 17 oktober is het Wereldarmoededag. Een belangrijke dag, want maar liefst één op de twaalf kinderen in ons land groeit op in armoede. En dat doet veel met een kind. Stephanie (29): “Uit schaamte nam ik nooit iemand mee naar huis.”
Dit artikel verscheen op 17 oktober 2022 op Libelle.nl, tekst door hun commerciële redactie.
Leven in armoede brengt veel stress met zich mee. Ouders staan vaak voor dilemma’s en door alle zorgen lijkt een uitweg ver weg. Maar ook de impact op kinderen is groot. Thuis is de sfeer vaak gespannen en op school voelen ze zich anders dan de rest. Omdat ze andere kleren dragen, niet mee kunnen op schoolreisje of geen vriendjes mee naar huis durven nemen.
Een lege koelkast
Stephanie weet als geen ander hoe het is om op te groeien met weinig. Stephanie: “Onze thuissituatie was zwaar. Ik heb een tweelingzusje die gehandicapt is, dus er moest altijd iemand thuis zijn om voor haar te zorgen. Mijn moeder nam de zorg op zich, mijn vader werkte fulltime als vrachtwagenchauffeur en was altijd buiten de deur.”
Haar vader bracht wel geld in het laatje, maar door de dure zorg voor haar zusje en problemen thuis kampte het gezin toch met geldzorgen. “En dus zaten wij regelmatig met een lege koelkast.”
Buitengesloten
Dat er nauwelijks geld in huis was, merkte Stephanie vooral als ze bij klasgenootjes speelde. “Daar kreeg ik wel gewoon te eten tussen de middag. Ik schaamde me er heel erg voor dat er bij ons niet genoeg eten was, dus ik verzon smoesjes om niemand mee te hoeven nemen.”
Ondertussen ging het ook op school niet lekker. “Het voelde alsof ik er niet bij hoorde. Mijn klasgenootjes hadden nieuwere kleding en spullen, en deden dingen die ik niet kon doen. Zo kon ik soms mijn verjaardag niet vieren, of moest ik een schoolreisje overslaan. Daardoor werd ik ook niet meer uitgenodigd op feestjes en werd ik echt een buitenbeentje. Ik ben dan ook erg gepest.” Een heftige periode, nu Stephanie erop terugkijkt. “Ik wilde zo graag normaal gevonden worden. Een kind is een kind, of je nu stinkend rijk bent of opgroeit in armoede. Ieder kind wordt puur geboren en zou zich niet moeten schamen voor waar hij of zij vandaan komt.”
“Ik was altijd dankbaar voor de spullen die ik kreeg. Maar als ik trots iets deelde met andere kinderen, werd het gelijk afgedaan als prul.”
In de knoop
Het werd nog zwaarder voor Stephanie toen haar moeder plots overleed aan een hartinfarct. Ze is dan nog maar 9 jaar. “Door de geldproblemen thuis kon mijn vader niet voor ons zorgen. Ik werd daarom de dag na het overlijden van mijn moeder naar een pleeggezin gebracht. Gescheiden van mijn zusje, zij ging naar een instelling.”
In die periode zat Stephanie erg met zichzelf in de knoop en praatte ze met niemand over het verlies van haar moeder. “En dan krijg je botsingen thuis. Ik heb een tijdje bij het pleeggezin gewoond, in een instelling, bij mijn tante… Maar niemand wist hoe ze met mijn problemen om moesten gaan.” Tot overmaat van ramp overleed ook haar vader toen Stephanie 16 jaar was. “Toen ik hem zag liggen in zijn kist, brak ik. Ik was zo boos op de wereld.”
Op straat
Toen het op haar 20ste verjaardag hoog opliep met haar tante, kwam Stephanie bovenop haar problemen ook nog eens op straat te staan. “Het voelde alsof de wereld onder mijn voeten verdween. Ineens sta je op straat, met niemand om je heen en zonder plan.”
In de maanden die volgen overnacht Stephanie op verschillende plekken, waaronder in de crisisopvang. Vanuit hier komt ze terecht in een opvang waar ze langere tijd kan verblijven. Daar krijgt ze hulp om haar leven weer op orde te krijgen. “Vanaf toen ging het steeds beter. Ik heb in totaal vijf jaar op deze plek gewoond.”
Ervaringsdeskundige
Uiteindelijk vindt Stephanie een fijn plekje voor zichzelf. Ook lukt het haar om na een lange weg tóch haar diploma te halen, en gaat ze aan de slag als ervaringsdeskundige. “Zo kan ik andere kinderen helpen die opgroeien in armoede. Want wat ik allemaal heb moeten meemaken als kind, dat mag nooit meer gebeuren.”
Niks weggooien
Stephanie drukt iedereen op het hart om gezinnen in armoede te helpen, bijvoorbeeld door oude spullen weg te geven. “Want wat jij niet meer nodig hebt, kan een ander goed gebruiken.” Ook is ze heel dankbaar voor Kinderhulp, een organisatie die kinderen ondersteunt die opgroeien in armoede. “Kinderhulp geeft een financiële bijdrage voor bijvoorbeeld een winterjas of laptop voor school. Zo kan elk kind meedoen met de rest. Wat de organisatie doet voor kinderen vind ik magisch.”
Nu het leven steeds duurder wordt, komen meer gezinnen financieel in de knel. Per werkdag ontvangt Kinderhulp gemiddeld 90 aanvragen, een toename van 60% vergeleken met vier jaar geleden. Zo’n stijging hebben ze nog nooit meegemaakt.
Serious game uitweg
Ouders van kinderen die leven in armoede moeten regelmatig ‘nee’ zeggen tegen dingen die voor anderen vanzelfsprekend zijn, zoals schoolspullen of een fiets. Dit brengt veel stress met zich mee.
Met de serious game Uitweg vraagt Kinderhulp aandacht en begrip voor deze stressvolle situatie. Terwijl je de uitweg uit het doolhof probeert te vinden, word je afgeleid en onder druk gezet. Zo ervaar je zelf wat de stress van een game al met je eigen focus doet.
Een jeugd zonder zorgen
Kinderhulp is er voor alle kinderen in Nederland die opgroeien in armoede. Dat doet de organisatie door te helpen met iets groots, of iets kleins. Want elk kind verdient een jeugd zonder zorgen. Meer lezen over armoedestress? Neem hier een kijkje.
Wil jij meer informatie over armoedestress en erachter komen wat de gevolgen zijn voor mensen die deze stress ervaren? Kijk hier naar onze YouTube serie. Hier delen Wilco van Dijk, hoogleraar Psychologie, Jasmine Sendar, ervaringsdeskundige en ambassadrice van Kinderhulp en Stephanie hun expertise en verhalen.