Madelon Vermeulen, Gemeente Deventer
“Er komt een vrouw binnen gelopen, gespannen en gestrest. Ze heeft eindelijk de stap gezet om hulp te vragen. Die drempel blijkt hoog te zijn, want gemiddeld trekken mensen pas na 5 jaar financiële problemen aan de bel. En in die 5 jaar komt er veel op hen af; verschillende instanties en schuldeisers, oplopende achterstanden, dingen die ze moeten doen en veel moeilijke stukken om te lezen. Maar ook vragen, verdriet, onzekerheden en stress, heel veel stress. We kunnen mevrouw nu een ingewikkeld aanvraagformulier meegeven en haar laten wachten op een uitnodigingsbrief voor een eerste gesprek. Maar dat doen we niet. Bij het Budget Adviesbureau Deventer werken we namelijk stress-sensitief*…
Want stress doet wat met je. Keuzestress bijvoorbeeld. Iets dat mijzelf al overkomt als ik bijvoorbeeld in de supermarkt voor het schap met broodbeleg sta. Maar wat als je moet kiezen tussen het betalen van een rekening van je mobiele telefoon provider of een warme winterjas voor je kind? Of tussen de wateraansluiting of contributie voor de voetbalclub? Dat vliegt je toch naar de keel?!
Voor deze gezinnen die leven in armoede is dit de dagelijkse realiteit. Maar wat maakt dat mensen hier niet zelf uit komen? Volgens onderzoek van Mullainathan en Shafir (2013) heeft schaarste in tijd, geld, voedsel of sociale contacten een grote invloed op ons gedrag. Een blinde vlek die ervoor zorgt dat je andere keuzes maakt en zelfs je denkvermogen beperkt. Of zoals ze zeggen: door de bomen het bos niet meer zien.
In mijn werk bekijk ik vooral de financiële uitdagingen van armoede en hoe we een gezin er weer (acceptabel voor alle partijen) bovenop kunnen helpen. Door mijn betrokkenheid in de adviescommissie bij Nationaal Fonds Kinderhulp zie ik juist de impact van armoede op een kind. Het gevoel van buitengesloten worden omdat ze als enige niks leuks doen in de zomervakantie, stress of ze wel kunnen starten met een opleiding en verdriet omdat de Sint hen heeft overgeslagen. Deze kinderen hebben vaak op jonge leeftijd al veel meegemaakt thuis. En wanneer ik de brieven lees die binnenkomen, kan ik alleen maar denken: we moeten dit kind of deze jongere helpen! Net zoals we in mijn werk de gezinnen iedere keer een stapje vooruit helpen zetten. Zodat ook deze kinderen straks een prachtige toekomst tegemoet gaan. Een verschil kunnen maken en een kind én gezin kunnen helpen: daar kan niets anders tegenop!
De binnengekomen mevrouw spreken we vriendelijk aan en begeleiden haar naar een rustiger plekje, waar ze haar verhaal kan doen. Haar verhaal ‘knippen’ we in behapbare stukken en zet een paar eerste acties op een rij voor haar. Kleine stapjes en dingen die ze aankan. Onze zogeheten stress-sensitieve aanpak*. En na een kopje thee en een voor het eerst sinds lange tijd weer wat overzicht, vertrekt ze vol goede moed.”
Madelon is projectleider schuldhulpverlening en sociale kredietverstrekking bij de Gemeente Deventer. Daarnaast is zij vrijwillig lid van de Adviescommissie van Nationaal Fonds Kinderhulp. Binnen de adviescommissie adviseert ze bij bijzondere of ingewikkelde aanvragen én speelt zij ook een belangrijke rol in de kennisoverdracht over actuele voorzieningen buiten Kinderhulp.
* Met een stress-sensitieve aanpak wordt geprobeerd de stress te verminderen en in ieder geval de geboden dienstverlening niet te laten bijdragen aan een hoger stressniveau. Hoe? Door als hulpverlener naast de hulpvrager te staan in plaats van er tegenover of erboven. Door bijvoorbeeld direct je verhaal te kunnen doen wanneer je genoeg moed hebt verzameld om om hulp te vragen. Door samen met de hulpverlener de eerste stappen te doorlopen. En door heel concreet te zijn: moet er iets ingeleverd worden van de belastingdienst: hoe pak je dat aan? Is er thuis een computer aanwezig? Bestaat er al een DigiD? Etc. Samen kleine stappen nemen voor een groter resultaat.